Przewóz kabotażowy – co to takiego?

Na samym wstępie warto wspomnieć, że kabotaż jest procesem bardzo związanym z transportem międzynarodowym i ma zastosowanie w transporcie drogą lądową, morską oraz powietrzną. Pojęcie kabotażu (z języka angielskiego cabotage) pochodzi od włoskiego żeglarza Giovanniego Cabota, pływającego pod banderą angielską i praktykującego żeglugę przybrzeżną wzdłuż badanych przez niego lądów.

Definicja kabotażu, na czym polega przewóz kabotażowy?

Nazwa kabotaż jest powszechnie znana i oznacza nic innego, jak chwilowe zarobkowe wykonywanie transportu towarów na terenie jednego państwa, poprzez wykorzystanie do tego celu pojazdu zarejestrowanego w innym kraju. Należy również pamiętać, że kabotaż może zostać wykonany dopiero po rozładunku towaru, który został załadowany w innym państwie (w celu unikania pustych przebiegów). 

Za przykład może nam posłużyć sytuacja: firma transportowa zarejestrowana w Polsce realizuje transport drogowy z załadunkiem w Warszawie i rozładunkiem w Berlinie. Następnie wykonuje transport z Berlina do Monachium. Właśnie opisaną sytuację nazywamy kabotażem. Najpierw musi odbyć się transport międzynarodowy, a następnie może wystąpić transport krajowy w państwie, w którym nastąpił rozładunek transportu międzynarodowego.

Analogicznie, firma zarejestrowana poza Polską może wykonywać przewóz kabotażowy na terenie RP. Oczywiście pod warunkiem, że wcześniej został wykonany transport międzynarodowy, którego koniec nastąpił w Polsce.

W przypadku transportu morskiego, kabotaż oznacza żeglugę z portu do portu w jednym Państwie. Rozróżniamy również kabotaż mały, czyli obsługiwane porty znajdują się w obrębie jednego morza (np. Świnoujście-Gdynia) oraz kabotaż wielki, czyli porty jednego kraju znajdują się na różnych morzach (np. Nowy Jork-San Francisco). W tym artykule skupimy się głównie na przewozie kabotażowym drogą lądową, poznamy jego zasady, korzyści, ograniczenia oraz regulacje prawne dotyczące tego rodzaju transportu drogowego.

Korzyści, zalety oraz wady przewozu kabotażowego 

W ostatnim czasie rośnie zainteresowanie przewozem kabotażowym. Wspomniany kabotaż niesie za sobą wiele pozytywnych aspektów z punktu widzenia przedsiębiorstw, konsumentów, operacji logistycznych oraz dla środowiska. Korzystając z tej formy transportu możemy liczyć na szereg korzyści, a do najważniejszych z nich można zaliczyć:

• zoptymalizowanie tras i kosztów przejazdu
• większa dostępność firm transportowych oraz szybsza realizacja zamówień
• korzystniejsze ceny transportu i przewożonego towaru
• zmniejszenie ilości tras bez ładunków, tzw. pustych przebiegów
• znaczne zmniejszanie emisji dwutlenku węgla- pozytywny wpływ na środowisko

Jak widać przewóz kabotażowy jest korzystny dla wielu stron korzystających z tej formy transportu. Polskie firmy transportowe jeszcze do niedawna miały spore korzyści z wykonywania transportu na terytorium innych państw. Polscy przewoźnicy byli najchętniej wybierani przez zagraniczne przedsiębiorstwa do wykonywania usług transportowych w ich kraju. Działo się tak głównie ze względu na dobrą reputację firm transportowych, dużą dostępność samochodów oraz niższe ceny usług, w porównaniu do rodzimych usługodawców. Głównie ze względu na nierówną konkurencję wynikającą z niższych wynagrodzeń kierowców np. z Polski, postanowiono uregulować zasady kabotażu w Pakiecie Mobilności wprowadzanym stopniowo od 2020 roku przez Unię Europejską. Zostały zmienione zasady delegowania kierowców do pracy poza granicami kraju i kierowca podczas wykonywania kabotażu musi otrzymywać pensję minimalną odpowiadającą stawce na terenie państwa, w którym wykonywany jest transport.
(Więcej na temat Pakietu Mobilności: Branża transportowa – zmiany w krajach europejskich 2022.

Zasady przewozu kabotażowego

Kabotaż w transporcie międzynarodowym  może wykonywać każda firma, która zgodnie z prawem wykonuje transport zarobkowy towarów, czyli posiada licencję transportową na przewozy międzynarodowe.  Dodatkowo firma musi być zarejestrowana w krajach Unii Europejskiej lub Europejskim Stowarzyszeniu Wolnego Handlu (ESWH,EFTA).Transport kabotażowy może odbywać się samochodem ciężarowym, np. o ładowności 24 tony, ale również samochodem dostawczym o dopuszczalnej masie całkowitej mniejszej niż 3,5 tony. Należy również pamiętać, że przewóz kabotażowy można rozpocząć tylko tym samym pojazdem, dopiero po wykonaniu wcześniej usługi transportu międzynarodowego (częściowy lub całkowity rozładunek). Przewóz międzynarodowy może mieć początek na terytorium państwa członkowskiego lub kraju trzeciego.

Warto zapoznać się z najnowszymi przepisami, wprowadzonymi od 21 lutego 2022 roku, które regulują wykonywanie kabotażu:

• dozwolone jest wykonanie tym samym pojazdem 3 operacji kabotażowych w ciągu 7 dni na terenie danego państwa. Przed kolejnym kabotażem w tym samym kraju konieczne jest wykonanie 4 dniowej przerwy (tzw. cooling-off period). Obowiązują dni kalendarzowe od godziny 00:00 do 24:00, liczone od następnego dnia po dniu zakończenia kabotażu
• wymagane jest udokumentowanie przerwy 4 dniowej, liczonej od ostatniej operacji kabotażowej
• wymagane jest udokumentowanie powrotu pojazdu do siedziby firmy raz na 8 tygodni. Każdy pojazd używany w transporcie międzynarodowym musi powrócić do bazy eksploatacyjnej mieszczącej się w kraju zarejestrowania firmy przed upływem 8 tygodni od opuszczenia kraju
• konieczny powrót pojazdu wiąże się z brakiem możliwości pozostawienia pustych pojazdów bez ładunków na parkingach za granicą. Wcześniej kierowca mógł wrócić do kraju, np. transportem publicznym pozostawiając samochód. Była to częsta praktyka firm transportowych w momencie braku ładunków powrotnych do Polski, np. w okresach przerw świątecznych, czy dłuższych weekendów. Obecne przepisy wymuszają na przewoźnikach realizowanie pustych przejazdów
• możliwe jest wykonywanie transportu kombinowanego na zasadach kabotażu, pod warunkiem że cała trasa odbywa się na terenie jednego państwa Unii Europejskiej
• dozwolone jest, aby podczas kontroli drogowej kierowca mógł nawiązać kontakt z siedzibą firmy, osobą zarządzająca lub innymi osobami w celu udokumentowania wykonania przez niego transportu zgodnie z obowiązującym prawem.

Kary za nieprzestrzeganie zasad kabotażu nakładane są na firmy transportowe, jak również na samych kierowców wykonujących transport.
Konsekwencje jakie mogą czekać przewoźników to m.in.:

• nałożenie kar pieniężnych (w niektórych krajach nawet do 20 000 euro)
• utrata licencji na wykonywanie międzynarodowych przewozów transportowych na terenie UE
• odebranie wpisów w licencji wspólnotowej
• zawieszenie lub nawet odebranie świadectwa kierowcy
• utrata ubezpieczenia kabotażowego

Warto więc znać aktualne przepisy, a w razie wątpliwości skorzystać z usług osób i firm specjalizujących się w temacie przewozów kabotażowych oraz zaznajomionych z regulacjami wprowadzonymi w Pakiecie Mobilności.

Przewóz kabotażowy – wymagane dokumenty 

Każdy kierowca reprezentujący firmę transportową i wykonujący przewóz kabotażowy jest zobowiązany do posiadania przy sobie odpowiednich dokumentów. Dokumentacja musi jednoznacznie potwierdzać poprawność stosowania się do aktualnych przepisów nakładanych przez Unię Europejską. Wymagane jest posiadanie poniższych dokumentów:

• list CMR, potwierdzający przewóz międzynarodowy
• listy przewozowe dla każdego przewozu kabotażowego

Powyższe listy muszą zawierać dokładne informacje:

• nazwa, adres i podpis nadawcy, przewoźnika, a także odbiorcy
• data nadania i odbioru towaru
• masa brutto oraz ilość i rodzaj przewożonego towaru
• w przypadku towarów niebezpiecznych konieczne jest wpisanie ich nazwy, ilości oraz oznaczenia specjalnym numerem
• numer rejestracyjny samochodu oraz przyczepy

Oprócz powyższych dokumentów, wymagane są standardowe dokumenty, konieczne przy wykonywaniu zarobkowych międzynarodowych usług transportowych, m.in.:

• zezwolenie na transport międzynarodowy rzeczy
• licencja zezwalająca na międzynarodowy transport drogowy
• kierowca musi posiadać między innymi: prawo jazdy, kartę kierowcy, wykresówki, wydruki z tachografu, ubezpieczenie pojazdu
• jeśli kierowca nie jest obywatelem państwa członkowskiego UE, musi posiadać przy sobie również świadectwo kierowcy

Należy również pamiętać, że  wymagane jest posiadanie odpowiedniej dokumentacji, regulowanej przepisami wewnętrznymi kraju członkowskiego, w którym wykonywane są przewozy międzynarodowe i kabotażowe. Przepisy transportu krajowego w danym kraju są takie same dla wszystkich przewoźników wykonujących usługi transportowe.

Podsumowanie informacji

Przewozy kabotażowe są wciąż bardzo popularne wśród przewoźników i przedsiębiorstw korzystających z ich usług. Jak już zostało wspomniane wcześniej, dla przewoźników nadal jest to doskonała okazja, aby zminimalizować długość tras bez ładunku. Za sprawą dużego popytu na przewozy kabotażowe, korzystają na tym rozwiązaniu również firmy zlecające taki transport drogowy, ponieważ nie muszą się martwić o brak dostępności pojazdów. W tym artykule dowiedzieliśmy się na czym polega przewóz kabotażowy oraz poznaliśmy jego najważniejsze zasady. Nie da się ukryć, że zmiany w przepisach kabotażowych wprowadzonych w Pakiecie Mobilności zrewolucjonizowały rynek transportowy w wielu aspektach, dlatego konieczne jest regularne śledzenie i analiza  ich dalszych modyfikacji. Warto zaznajomić się z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1072/2009 z 2009 roku, które reguluje wszelkie zasady przewozu kabotażowego w Unii Europejskiej. W tym rozporządzeniu jest również jasno określone, że przewóz kabotażowy to „krajowy zarobkowy przewóz wykonywany tymczasowo w przyjmującym członkowskim zgodnie z niniejszym rozporządzeniem”. Zgodnie z tym, jasne jest, że przewóz kabotażowy nie może być podstawowym źródłem zarobku w firmie transportowej, jednak może znacznie pomóc zwiększyć przychody, lub chociaż zminimalizować straty w sytuacjach kryzysowych.

Zamów kuriera: https://www.globkurier.pl/

Anna Kamińska 

Spedytor krajowy i międzynarodowy w GlobKurier.pl. Zajmuje się obsługą klientów indywidualnych i biznesowych. W zakres jej obowiązków wchodzi organizacja procesów transportowych oraz współpraca z partnerami logistycznymi.

Wykorzystaj kod rabatowy i zaoszczędź na przesyłce​

Wpisując ten kod rabatowy otrzymasz 7% zniżki na przesyłki krajowe i międzynarodowe. Kod przeznaczony dla indywidualnych użytkowników naszej platformy. Dziel się wiedzą, rozwijaj i wysyłaj taniej z GlobKurier.pl