Jak transportować materiały niebezpieczne (ADR)?

Materiały niebezpieczne to materiały, które mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi, zwierząt oraz środowiska. Dlatego na ich przewóz nałożone są szczególne restrykcje, by maksymalnie odseparować niebezpieczny towar od osób trzecich. Transport ADR odbywa się na zupełnie innych zasadach i jest uregulowany odrębnymi przepisami. Jakie typy ładunków zaliczamy do niebezpiecznych? Jakie wymogi musi spełniać przewoźnik, by móc taki ładunek przetransportować? Na te i inne pytania odpowiemy w artykule.

Transport ADR – co to takiego?

„ADR” to skrót od L’ Accord européen relatif au transport international des marchandises Dangereuses par Route, oznaczający międzynarodową konwencję dotyczącą drogowego przewozu towarów i ładunków niebezpiecznych. Sporządzona w Genewie 30 września 1957 roku konwencja została początkowo podpisana przez 9 krajów. Polska ratyfikowała ją dopiero w 1975 roku. Obecnie obowiązuje już w większości państw Starego Kontynentu. Konwencja powstała w celu minimalizowania zagrożeń związanych z transportem towarów niebezpiecznych. Zawiera cały szereg norm i zasad, dzięki którym takie przewozy mają być bezpieczne dla pozostałych uczestników ruchu oraz otoczenia. Umowa ADR podlega nowelizacji co 2 lata (w latach nieparzystych), a ostatnia nowelizacja miała miejsce w 2021 roku. Bardzo ważne jest, aby mieć tego świadomość. Transport to wbrew pozorom jeden z prężniej rozwijających się sektorów gospodarki, w którym co chwilę coś się zmienia. Korzystając z poprzednich wersji dokumentu, ryzykujemy, że część zawartych w nim informacji będzie nieaktualna.

Co znajdziemy w umowie ADR?

Przepisy zawarte w umowie ADR precyzują sposób pakowania i znakowania towarów niebezpiecznych, określają niezbędną dokumentację, a także szkolenia, jakie musi przejść kierowca przewożący tego typu ładunek. Wreszcie regulują zasady znakowania samego pojazdu, ale o tym powiemy nieco więcej w dalszej części artykułu. Wsparcie w realizacji wymagań nałożonych na firmy transportujące materiały niebezpieczne ma zapewnić tzw. Doradca ADR, z którym firma realizująca tego typu przewozy od 2003 roku ma obowiązek nawiązać współpracę.

Warto pamiętać, że w Polsce poza umową ADR przewoźników obowiązują również trzy inne ustawy, a mianowicie ustawa Prawo przewozowe, ustawa Prawo o ruchu drogowym oraz Ustawa o przewozie towarów niebezpiecznych. Przewoźnik musi stosować się do zapisów wszystkich tych dokumentów.

Materiały niebezpieczne, czyli jakie? 9 podstawowych klas materiałów

Materiały niebezpieczne to wszelkie materiały, z którymi kontakt grozi utratą zdrowia lub życia. Zanim niebezpieczny ładunek ruszy w drogę, musi zostać odpowiednio sklasyfikowany. Później w zależności od nadanej klasy przewoźnik wybiera środek transportu oraz opakowanie, w którym przewiezie towar. Wśród materiałów niebezpiecznych wyróżniamy 9 głównych klas, dodatkowo podzielonych także na podklasy:

Klasa 1 – materiały wybuchowe (w tym te, które stwarzają zagrożenie wybuchem masowym, rozrzutem)

Klasa 2 – Gazy (palne, niepalne nietrujące, trujące)

Klasa 3 – Materiały ciekłe zapalne

Klasa 4.1 – Materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne oraz materiały wybuchowe stałe odczulone

Klasa 4.2 – Materiały samozapalne

Klasa 4.3 – Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy zapalne

Klasa 5.1 – Materiały utleniające

Klasa 5.2 – Nadtlenki organiczne

Klasa 6.1 – Materiały trujące

Klasa 6.2 – Materiały zakaźne

Klasa 7 – Materiały promieniotwórcze

Klasa 8 – Materiały żrące

Klasa 9 – Różne materiały i przedmioty żrące

3 sposoby przewozu materiałów niebezpiecznych

Zacznijmy od tego, że to na nadawcy towaru spoczywa obowiązek wyboru sposobu przewozu niebezpiecznego ładunku. Zadaniem przewoźnika jest jedynie upewnienie się, czy ten wybór jest właściwy i przygotowanie środka transportu oraz opakowania odpowiedniego dla danej klasy towaru.  Materiały niebezpieczne mogą być przewożone zasadniczo na trzy sposoby:

• przewóz przesyłek w sztukach (przewóz przesyłek w opakowaniach, przy czym każda sztuka towaru musi mieć oddzielne oznakowanie);
• przewóz luzem (przewóz materiałów nieopakowanych, umieszczonych w skrzyniach, kontenerach, charakteryzujących się niskim stopniem zagrożenia);
• przewóz w cysternach.

Jak transportować materiały niebezpieczne – zasady znakowania towarów i pojazdów

Do oznaczania materiałów niebezpiecznych stosuje się specjalne nalepki w kształcie kwadratu obróconego o 45°. Mogą mieć różne rozmiary, jednak ich wygląd w obrębie danego kraju powinien być ujednolicony. Taką nalepkę nakleja się na pojemnik, w którym przewożony jest materiał niebezpieczny, paletę czy cysternę. Na nalepkach oprócz numeru umieszczone są symbole graficzne, informujące, z jakim rodzajem niebezpieczeństwa mamy do czynienia. Umowa ADR zobowiązuje także przewoźników do odpowiedniego znakowania pojazdu, do którego służą specjalne tablice ADR. Tablice te – w postaci pomarańczowych prostokątów opatrzonych numerami rozpoznawczymi – przewoźnik montuje zarówno z przodu, jak i z tyłu pojazdu. Mają one ostrzegać pozostałych uczestników ruchu drogowego, a razie wypadku także ratowników, o potencjalnym niebezpieczeństwie. Na tablicy ADR znajdują się dwa numery, jeden pod drugim, przedzielone poziomą linią. Ten na górze to numer HIN, wskazujący na rodzaj zagrożenia (np. gaz, ciecz). Ten na dole to numer UN, mówiący o rodzaju transportowanego materiału (np. amoniak, benzyna, dwutlenek węgla, butan itp.).

Transport materiałów niebezpiecznych – podsumowanie

ADR jest międzynarodową konwencją, regulującą wszelkie kwestie związane z transportem towarów niebezpiecznych, np. materiałów wybuchowych, łatwopalnych, żrących, trujących, zakaźnych czy promieniotwórczych. Powstała przede wszystkim z myślą o bezpieczeństwie pozostałych uczestników ruchu drogowego, dla których kontakt z materiałami niebezpiecznymi mógłby stanowić poważne zagrożenie. Dokument precyzuje wiele aspektów dotyczących przewozu towarów niebezpiecznych, w tym sposób ich pakowania oraz znakowania, a także wymaganych dokumentów i kursów, jakie musi przejść każdy kierowca przewożący tego typu ładunek. Obecnie umową objęta jest już większość państw europejskich.

Zamów kuriera: https://www.globkurier.pl/

GlobKurier.pl

Lubimy dzielić się wiedzą, a mamy jej dość sporo, ponieważ zapewniamy kompleksową obsługę rynku KEP i TSL. Realizujemy wysyłki do 192 krajów na świecie. Współpracujemy z ponad 50 firmami kurierskimi i transportowymi. Dysponujemy własną siecią ponad 1000 punktów paczkowych Click&Collect w Polsce GlobBox.net.

Wykorzystaj kod rabatowy i zaoszczędź na przesyłce​

Wpisując ten kod rabatowy otrzymasz 7% zniżki na przesyłki krajowe i międzynarodowe. Kod przeznaczony dla indywidualnych użytkowników naszej platformy. Dziel się wiedzą, rozwijaj i wysyłaj taniej z GlobKurier.pl