Transport żywych zwierząt – wymagania i przepisy

Przewóz żywych zwierząt to dość kontrowersyjny temat. Ekolodzy i aktywiści ciągle zgłaszają przypadki niewłaściwego przewozu żywych istot. Transport jest bardzo stresujący dla zwierząt, przez co opinia publiczna sprzeciwia się tego typu praktykom. Polskie przepisy prawa dotyczące przewozu żywych zwierząt są bardzo surowe. Na przewoźników z Polski rozmaite obostrzenia nakłada także Unia Europejska. Najważniejszą zasadą przewozu jest maksymalna ochrona bezbronnych istot. Nikt nie może przewozić zwierząt lub zlecać taki transport, jeśli tego rodzaju przewóz powodowałby okaleczenie, cierpienie lub przyczyniał się do ich krzywdy.

Przewóz zwierząt żywych – szybki i bezpieczny

Przewóz zwierząt żywych musi się odbywać możliwie szybko. Nie chodzi tu o prędkość, a raczej o odległości. Żywe istoty nie mogą spędzać w pojeździe zbyt wiele czasu (maksymalnie do 8 godzin, chyba że samochód jest odpowiednio wyposażony – wtedy można nieco wydłużyć ten okres). Ponadto muszą być odpowiednio zabezpieczone. Zakazany jest przewóz żywych zwierząt pojazdem do tego nieprzystosowanym. Zwierzęta muszą mieć zapewniony dostęp do powietrza, ale jednocześnie powinny być chronione przed ciężkimi warunkami atmosferycznymi. Konieczne jest także zapewnienie właściwych zabezpieczeń przed ucieczką lub wypadnięciem.

Nie można zapominać o tym, że zwierzęta mają swoje potrzeby. Przewoźnik musi zapewnić możliwość ich zaspokojenia.

Bus do transportu zwierząt – wymogi techniczne dotyczące pojazdu

Bus do przewozu zwierząt, czy też inny pojazd mający przewozić zwierzęta musi spełniać następujące wymogi:

• wykonany z kształtowników stalowych szkielet nadwozia;
• nadwozie wyposażone w ręcznie sterowany system blokująco-zabezpieczający;
• sterowany siłownikami hydraulicznymi dach, który może podnosić się o 40 cm;
• trap na tylnej części nadwozia wyposażony w boczne bariery o wys. 800 mm i drzwi;
• podzielona na sektory przestrzeń ładunkowa (dzięki temu zwierzęta nie będą skumulowane w jednej części nadwozia);
• ruchome ścianki działowe w poszczególnych pokładach;
• wewnętrzny układ drzwi umożliwiający zamykanie poszczególnych pokładów transportowych;
• nadwozie uniemożliwiające wyciek nieczystości poza pojazd i wyciek z wyższych pokładów na niższe.

Należy dodać, że prawodawca nałożył na przewoźników obowiązek spełnienia wymogów specjalistycznych. Każdy pojazd przewożący żywe zwierzęta musi być wyposażony w systemy wymuszonej wentylacji i rejestracji temperatury, moduły GSM oraz układy pojenia zwierząt.

Wszelkie środki transportu i urządzenia do załadunku wykorzystywane do przewozu zwierząt muszą być odpowiednio zaprojektowane i skonstruowane, aby zapewnić bezpieczeństwo zwierząt – zapobiegając zranieniu.

Warunki transportu zwierząt – dokumenty

Podczas kontroli przewoźnik zobowiązany jest okazać dokumenty wymagane w przypadku przewozu zwierząt, czyli

Dokumenty przewoźnika:

• zezwolenie dla przewoźnika transportującego zwierzęta do 8 godzin – Typu 1, oraz powyżej 8 godzin – Typu 2;
• licencję dla kierowcy i konwojenta – w przypadku przewozu zwierząt z gatunku domowych nieparzystokopytnych, bydła, owiec, kóz, świń lub drobiu;
• świadectwo zatwierdzenia środka transportu do przewozów powyżej 8 godzin.

Dokumenty dotyczące stanu zdrowia zwierząt:

• świadectwo zdrowia;
• poświadczenie zdrowotności, jeśli jest wymagane.

Dokumenty dotyczące identyfikacji zwierząt:

• paszporty (bydło, konie);
• dokumenty przewozowe (owce, kozy).

Dokumenty dotyczące czasu transportu

• dziennik podróży, w przypadku transportu zwierząt domowych, należących do gatunków nieparzystokopytnych innych niż zarejestrowane nieparzystokopytne, bydła, owiec, kóz i świń pomiędzy Państwami Członkowskimi oraz pomiędzy Państwami Członkowskimi i krajami trzecimi.

Dokument wystawiony przez przewoźnika zgodnie z art. 4 rozporządzenia nr 1/2005 zawierający następujące informacje:

• pochodzenie zwierząt i ich właściciela,
• miejsce wyjazdu,
• datę i czas wyjazdu,
• adres miejsca przeznaczenia,
• przewidywany czas trwania przewozu.

Dokumenty dotyczące przeprowadzonej dezynfekcji środka transportu.

Kurs na przewóz zwierząt

Każdy kierowca, który chciałby zajmować się przewozem zwierząt musi posiadać odpowiednią licencję, zdobytą  podczas kilkugodzinnego kursu. Znajomość przepisów i zasad postępowania przy przewozie żywych zwierząt jest bowiem obowiązkiem każdego przewoźnika biorącego udział w tego rodzaju transporcie. Program szkolenia obejmuje wiele aspektów, m.in. aspekty prawne dotyczące ochrony zwierząt w trakcie transportu, zasady ich bezpiecznego załadunku i rozładunku czy wymagania techniczne, jakie musi spełniać pojazd, którym zwierzęta mają być przewożone. Kurs kończy się oczywiście egzaminem, a dyplom z jego ukończenia stanowi podstawę do otrzymania licencji na przewóz zwierząt. Jest to jeden z dokumentów, który przewoźnik ma obowiązek okazać pod kontroli przez służby weterynaryjne oraz Inspekcję Transportu Drogowego. Licencja na przewóz zwierząt uprawnia do organizacji przewozów krajowych jak i przewozów na terenie krajów Unii Europejskiej.

Jak przygotować zwierzęta do transportu?

Przewożone zwierzęta powinny być zdrowe i zdolne do podróży. Przewoźnik ma obowiązek zadbania o określoną ilość właściwie dobranej karmy, która będzie podawana w odpowiedniej wielkości i w odpowiednich odstępach czasu. W czasie transportu zwierzęta muszą mieć też dostęp do wody.  Konieczne jest także zapewnienie powierzchni podłogi i wysokości wystarczających dla potrzeb określonego gatunku. Stan i komfort zwierząt muszą być stale sprawdzane podczas przewozu.

Tuż przed podróżą zwierzęta muszą być wybiegane. Najlepiej w jednej ciężarówce umieścić zwierzęta, które już się znają – to pozwoli odrobinę zmniejszyć stres.

Elementy ochrony zwierząt podczas transportu

Przewóz może być wykonywany wyłącznie przez przeszkolony personel.

Niedopuszczalne jest stosowanie jakichkolwiek form przemocy wobec zwierząt. Transport i tak będzie wystarczająco stresujący dla nieprzyzwyczajonych do tego istot.

Zwierzęta trzeba rozdzielić według gatunku, wielkości oraz płci.

Młode osobniki należy odizolować od starych (wyjątkiem od tej reguły jest podróż samicy z jej młodymi). Ponadto konieczne jest oddzielenie zwierząt, które mogą doprowadzić do konfliktu – np. ogierów lub knurów zawodowych.

Zwierzęta powinny mieć zapewnioną przerwę w podróży

Transport zwierząt może być dokonywany z przerwami. Po zakończeniu jednego etapu podróży należy zapewnić min. 24 godzinny odpoczynek. Zwierzęta koniecznie trzeba wyładować, napoić i nakarmić. Odpoczynek powinien zostać przeprowadzony na specjalnie przygotowanych parkingach zapewniających odpowiednie warunki (wymagany jest m.in. dostęp do lekarza weterynarii).

Transport zwierząt chorych

Zakazany jest przewóz zwierząt chorych, dla których podróż wiąże się z pogorszeniem stanu zdrowia. Nie można także transportować m.in.: nowonarodzonych ssaków (jeśli rana po pępowinie jeszcze się nie zagoiła), zwierząt z porożem w scypule, psów i kotów młodszych niż 8 tygodni (chyba że towarzyszy im matka), jagniąt młodszych niż 1 dzień, nieujeżdżonych koni, zwierząt domowych nieparzystokopytnych w wieku do 4 miesięcy, świń młodszych niż 3 tygodnie.

UPS transport zwierząt

Żywe zwierzę wysłane w paczce? Na pierwszy oka pomysł wydaje się absurdalny i wręcz okrutny. Może właśnie dlatego w większości firm kurierskich – także UPS – żywe zwierzęta znajdują się na liście towarów wyłączonych z wysyłki. A co na temat przewozu żywych zwierząt kurierem mówi prawo? Jak się okazuje w ustawie o ochronie praw zwierząt z 1997 roku nie znajdziemy przepisów bezpośrednio odnoszących się do tego zagadnienia. Ustawa wspomina jedynie o odpowiedzialności karnej za znęcanie się nad zwierzętami. Znęcanie tzn. narażanie ich na cierpienie, stres, utratę zdrowia lub życia, m.in. poprzez niezapewnienie im odpowiednich warunków podczas transportu, np. brak dostępu do jedzenia czy powietrza. Teoretycznie więc przewóz żywych zwierząt kurierem jest możliwy, pod warunkiem, że zapewnimy zwierzęciu właściwe warunki. Lista zwierząt dopuszczonych do wysyłki kurierem jest jednak dość krótka i ogranicza się do pszczół oraz ptaków ozdobnych.

Transport zwierząt z zagranicy

Jeżeli transport zwierząt ma być dłuższy niż 65 km, przewoźnik musi posiadać zezwolenie wydane przez właściwy organ państwa członkowskiego UE. W tym względzie liczy się państwo siedziby lub przedstawicielstwa przedsiębiorstwa. Zezwolenie zostanie wydane, jeśli przewoźnik udowodni, że dysponuje odpowiednią liczbą przeszkolonego personelu oraz posiada właściwie wyposażone pojazdy. Ważna jest także znajomość procedur operacyjnych. Przewoźnicy posiadający zezwolenia muszą pamiętać, że są one ważne przez 5 lat. Przechowuje się je w elektronicznej bazie danych.

W przypadku podróży trwających więcej niż 8 godzin należy przedstawić m.in. świadectwa kwalifikacji zawodowych kierowców, dane dotyczące monitorowania i rejestrowania ruchu pojazdu oraz plany kryzysowe rozpisane na wypadek nagłych wydarzeń.

Jeśli planowana jest podróż zagraniczna, kierowca jest zobowiązany do posiadania specjalnych planów podróży – przygotowanych przez organizatora transportu w oparciu o modele standardowe.

Dotrzymanie odpowiednich warunków transportu zwierząt jest niezwykle istotną kwestią. Warto więc zaznajomić się z przepisami obowiązującymi na terytorium Unii Europejskiej.